INTERVISTA/Juristët lojtarët kryesorë, integrimi nuk është destinacion por rrugëtim

Kush është Saimira Tola – Khouë? Saimira Tola – Khouë u diplomua për Drejtësi në Universitetin Sv. Sv.Kiril & Metodij në Bullgari dhe njëkohësisht Gazetari.

Në vitin 2006 ajo u largua për në Holandë, ku pas një eksperience disa vjecare në kompani ndërkombëtare, vendosi të nisë studimet Master në të drejtën Publike Ndërkombetare dhe Europiane në Universitetin Erasmus në Rotterdam nga ku u diplomua në vitin 2014.

Një vit më vonë ajo themeloi European Legal Research & Training Netëork – një organizatë dedikuar integrimit të juristëve në Ballkanin Perëndimor. Gjithashtu ajo themeloi The Inspired Laëyer, një tjetër platformë dedikuar fuqizimit të rolit dhe figurës së juristëve brenda profesionit ligjor në Europë.

Saimira njihet si një juriste inspiruese për mënyrën dhe rëndësinë që ajo vë mbi rindërtimin e dinjitetit të juristit dhe identitetit profesional të tij por njëkohësisht për rikthimin e interesit dhe vëmëndjes së juristeve në misionin nobël që ata ndërmarrin dhe të funksionuarit bazuar mbi të.

Cfarë është rrjeti Europian i juristëve dhe si funksionon?

Rrjeti Europian I hulumtimit dhe trajnimit (European Legal Research & Training Netëork) –  është një organizatë dedikuar integrimit të juristëve nga gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor që synojnë të bëhen pjesë e familjes së BE-së, nëpërmjet promovimit të një kulture profesionale europiane sipas së ciles juristët përgatiten të mendojnë, sillen dhe veprojnë në harmoni me vlerat dhe principet më të larta të profesionit të tyre.

Kjo organizaë krijon habitatin e nevojshëm mes juristëve në rajon për të përmirësuar, rritur dhe pasuruar jetën e tyre profesionale si dhe aftësimin për në tregun e punës Europian,

Ky rrjet sjell jo vetëm cilësi dhe vlera në jetën e përditshme të juristëve, por inkurajon dhe motivon juristët nga cfo fushë që të gjejnë vendin dhe rolin e tyre brenda profesionit ligjor, dhe si rrjedhoje të investojnë në të gjithë sistemin ligjor në vendet e tyre.

Cfarë e vecon këtë organizatë nga të tjerat?

European Legal Research & Training Netëork është organizata e parë në rajon që trajton rritjen profesionale të juristëve në tre nivele kryesore, përtej nevojës në aspektin e aftësive dhe cilësive, por edhe në ceshtjet e sjelljes dhe mentalitetit professional. Më tej, kjo organizatë prezanton koncepte të reja mes juristëve si motivim dhe mentorim profesional me qellim rritjen dhe zhvillimin e mëtejshëm të tyre. Së fundmi, nëpërmjet rrjetizimit të juristëve nga të gjashtë vendet e rajonit, asiston dhe I ndihmon ato të investojnë në profilet e tyre përtej kufijve të vendeve të tyre.

Cilat jane sfidat me të cilat përballen juristet shqiptare, ndërsa Shqipëria po hedh hapat e integrimit në Bashkimin Europian?

Sfida më e madhe është niveli i profesionalzmiti që nuk konsiston vetëm në rritjen e investimit akademik apo trajnues të juristëve por në krijimin e një kulture të mirëfilltë profesionale që i shërben juristeve, profesionit ligjor, sistemit të drejtësisisë dhe gjithë shoqërisë.

Por sfida e parë është perceptimi I gabuar mbi natyrën dhe rolin e juristit si një nga shtyllat kryesore për forcimin e drejtësisë në vend. Për fat të keq në Ballkanin Perendimor, figura e juristit i bashkangjitet një funksioni në shërbim të sistemit, por në fakt një jurist ka një rol misionar që i shërben një kauze shumë më të madhe që është ndërtimi i vetë sistemit.

Sa i perket integrimit, ka ende shumë keqkuptime dhe pritshmeri fiktive per rëndësinë dhe rolin e këtij procesi që po e mban juristin shqiptar në një rol pasiv dhe aspak te interesuar. Nëse nuk kuptohet qartë dhe drejt roli I ketij procesi në të ardhmen e juristëve, atëhere i gjithë rrugëtimi do të ndërtohet mbi një imazh jo real, që do ketë pasoja për vetë juristët.

Cfarë po bën rrjeti juaj për të fuqizuar dhe orientuar juristët shqiptare drejt praktikave më të mira europiane?

E gjithë puna jonë përqendrohet në ndërtimin e një rrjeti profesional ku juristet të jenë në kontroll të destinacionit dhe fatit të tyre profesional. Të gjitha mekanizmat, programet trajnuese apo edukative që ne inkorporojmë i shërbejnë këtij qellimi. Vecantia e qasjes tonë konsiston në faktin që cdo juristi ka mundësinë të ndërtojë reputacionin jo vetëm në Shqipëri por dhe në nivel rajonal dhe me vonë europian.

E thënë me fjalë të tjera, kontributi ynë nuk konsiston në formula të gatshme por në drejtimin dhe orientimin e juristëve drej zbulimit dhe përgatitjes të formulave që funskionojnë më së miri për secilin.

Nga ana tjetër është e rëndësishme të theksoj se ne jemi të kënaqur që ka dëshirë nga juristet për tu bërë pjesë e një kulture europiane ku ata mund të konkurojnë me dinjitet me kolegët e tyre nga vendet e BE-së por dëshira vetëm nuk mjafton, Ndaj qëllimi ynë është që nëpërmjet përfshirjes, aktivizimit, këshillimit dhe mendimit proaktiv – të inkurajojmë juristët të investojnë cdo ditë në interes të së ardhmes së tyre.

Sistemi i drejtesisë në Shqipëri po shkon drejt një reformimi të thellë. A mendoni se komuniteti I juristëve shqiptare duhet të adresojë njëheresh edhe cështjet që kanë të bëjnë me integritetin moral dhe profesional, sikurse po ndodh me prokurorët, gjykatesit dhe drejtuesit e sistemit të drejtesisë?

Sigurisht. Në fakt është e detyrueshme sepse vlerat mbi të cilat ky profesion është ndërtuar dhe funksionon nuk jane të ndara në nivele apo tituj. Vlerat etike, morale dhe sjelljet profesionale janë themeltare per cdo jurist, qoftë ky i sapodalë nga fakulteti apo në shkallën më të lartë të drejtësisë.

Është e rëndësishme që juristet si agjentë të drejtesisë dhe lojtarët kryesore ne fuqizimin e ndërtimin e një shteti ligjor të jenë të aftë të përmbushin një detyrë të tillë, dhe e vetmja menyrë për ta kryer këtë me sukses është niveli i larte profesional, në linjë dhe harmoni me normat me të larta të ketij profesioni.

Përse duhet një jurist të bëhet pjesë e rrjetit tuaj?

Figura dhe roli i juristit në Ballkanin Perëndimor jo vetëm është zbehur por pothuajse abandonuar plotësisht për shkak të shumë arsyeve si rrjedhojë e së ciles juristët kanë humbur jo vetëm orientimin por dhe qëllimin e ekzistencës së tyre profesionale.

Misioni ynë është të riaktivizojmë dhe të rigjallërojmë këtë rol tek juristët duke i trajnuar dhe ndihmuar ato të kuptojnë se juristët nuk jane spektatorë në ndërtimin e shtetit ligjor por aktorët kryesorë në të. Dhe në eksperiecën tonë juristët duan të njëjtën gjë – një rol dinjitoz në profesion dhe gjthë sistemin e drejtesisë. Ashtu sic ju takon.

Ju jetoni prej 12 vitesh në Holandë. Cila është këshilla që mund tu jepnit juristëve shqiptarë në kuadër të integrimit?

Integrimi nuk është destinacion, por rrugëtim. Eshtë rrugëtimi juaj dhe ka të bëjë me atë cfare ju dëshironi të jeni në një treg më të gjerë professional se ai në vendin tuaj. Nëse keni ambicie të bëheni pjesë e një tregu të tille si profesioniste dhe jo si qytetarë të dorës së dytë – atëhere duhet të investoni në rritjen tuaj profesionale sepse Integrimi është një proces në bazë të meritave, jo të përkatesisë kombëtare, që do të thotë është një process i cili nuk ju jep atë cfarë ju dëshironi, por atë cfarë ju meritoni.

/DRONI.al/