ANALIZA/ Nafta ruse ende përcan BE

Nga Genc Caushi

Me gjithe arsenalin e fuqishëm ushtarak që zotron Rusia, përfshi edhe atë bërthamor, energjia dhe më konkretisht nafta, mbetet ende arma më efikase që ajo po përdor në luftën ndaj Perendimit, si shenjë hakmarrje për mbështetje që po i jep Ukrainës.
Pas një muaji negociatash të zvarritura kryesisht nga Hungaria, udhëheqësit e Bashkimit Europian arritën të hënën ne darke një kompromis politik për të ndaluar importet e naftës ruse nga deti deri në fund të vitit, por nuk arritën te dakortsohen mbi një embargo të plotë. Megjithate Presidenti i Këshillit Evropian Charles Michel në një postim në Twitter në fund të ditës së parë të samitit dy-ditor (30-31 maj) të 27 liderëve të bllokut që po zhvillohet në Bruksel tha se kjo embargo mbulonte menjëherë më shumë se 2/3 e importeve të naftës nga Rusia, dhe do te shkurtonte një ”burim të madh financimi për makinën e saj të luftës, presioni maksimal ndaj Rusisë për t’i dhënë fund luftës,” shtoi ai.
Sipas kompromisit të rënë dakord nga krerët e BE-së, embargoja e pjesshme do të përfshijë naftën dhe produktet e naftës, por në mënyrë thelbësore do të lejojë një përjashtim të përkohshëm për naftën e papërpunuar që vjen drejt BE nga tubacionet toksore. Edhe Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen, e cila më herët të hënen ishte shfaqur pesimiste ne lidhje me vendosjen e sanksioneve ndaj naftes ruse, tashme e lehtesuar tha se masa “do të shkurtojë në mënyrë efektive rreth 90% të importeve të naftës nga Rusia në BE deri në fund të vitit”, pasi Gjermania dhe Polonia ishin zotuar të hiqnin dorë nga furnizimet përmes tubacioneve toksore në territorin e tyre. Ajo e quajti marrëveshjen për një paketë të gjashtë sanksionesh “si një hap i rëndësishëm përpara” per shkeputjen perfundimtare nga varësia e naftës ruse. Që nga fillimi i agresionit rus kundër Ukrainës, BE-ja i ka paguar Rusisë gjithsej 56.5 miliardë euro në këmbim të furnizimeve me hidrokarbure, ku vetem pagesat për naftën arrijnë pothuajse në 30 miliardë euro, para që përdoren për te financuar makinen ushtarake te Putinit.
Gjithsesi, marrëveshja nuk arriti pritshmeritë e propozimit fillestar të Komisionit Evropian, i cili parashikonte ndalimin e të gjitha importeve të naftës. Ku rezistenca ndaj saksioneve, kryesisht erdhi nga Hungaria, e cila importon 65% të naftës së saj nga Rusia përmes tubacioneve toksore. Por edhe vende të tjera pa dalje në det, si Sllovakia dhe Republika Çeke, gjithashtu kërkuan më shumë kohë për shkak të varësisë së tyre nga nafta ruse, si dhe nuk kane alternativa të menjëhershme. Edhe Rusia e gëzon këtë avantazh sepse është një superfuqi energjetike. Eksportuesi më i madh i naftës në botë dhe i dyti në eksportet e papërpunuara, ai furnizon BE ne teresi me rreth 27% te nevojave te saj per naftes dhe 41% të gazit natyror. Efikasiteti i energjisë si mjet shantazh është diçka që Rusia e ka kuptuar shumë kohë më parë dhe Putin si politikan dinak eshte i mire informuar per keto shifra kur thote jo pa ironi: “Qartazi, disa shtete të BE-së, në të cilat balanca energjetike është e lidhur me hidrokarburet ruse ne nje shkalle te lartë, nuk do të jenë në gjendje të heqin dorë për një kohë të gjatë nga nafta jonë”.
Por disa burime diplomatike nga Brukseli kane lëne të kuptohet se paketa e shtatë, ajo e rradhës e sanksioneve të BE-së mund të përfshijë ne hapat e ardhshëm një ndalimi të plotë të naftës ruse, ku futet edhe ajo sasi që transportohet permes tubacioneve toksore, ndonese jo te gjithe anetaret e familjes europiane do te jene te kenaqur me këto masa, agresioni rus tashmë ka hyre në ditë e 97 të tij.

/DRONI.al/