ANALIZA/ Lufta e Putin në Ukrainë, kë mbështet kisha ortodokse

Nga Alexander Nazaryan

Patriarku Kirill, udhëheqës i Kishës Ortodokse Ruse, ka qenë një aleat besnik i Presidentit Vladimir Putin prej vitesh. Por mbështetja e tij e zhurmshme për pushtimin e Ukrainës ka tërhequr qortime të forta nga udhëheqësit fetarë, të cilët thonë se ai ka braktisur mësimet e krishtera duke mbështetur fushatën shkatërruese të Kremlinit.

Në predikimin e tij më të fundit të së dielës, të mbajtur në Kishën e Ndërmjetësimit të Hyjlindëses Më të Shenjtë në Moskë, Kirill u tha adhuruesve të respektonin pushtetin zyrtar – një mesazh që me sa duket synonte të forconte një fushatë ushtarake që ka shkuar keq për Rusinë. Dikur i quajtur “patriarku politik”, Kirill u fronëzua në vitin 2009 dhe është i lidhur ngushtë brenda Rusisë me regjimin aktual politik.

“Zoti na ndihmoftë të gjithëve në këtë kohë të vështirë që Atdheu ynë të bashkohet, përfshirë edhe rreth autoriteteve”, tha Kirill në predikimin. Ai shpresonte se populli rus do të ruante “aftësinë për të zmbrapsur armiqtë e jashtëm dhe të brendshëm”.

Kirill ka qenë një mbështetës i zhurmshëm dhe i vazhdueshëm i pushtimit të Putinit në Ukrainë, pavarësisht faktit se shumica dërrmuese e ukrainasve janë ortodoksë lindorë. Të dielën, rreth 300 udhëheqës të Kishës Ortodokse të Ukrainës nënshkruan një letër duke akuzuar Kirillin për “krime morale” për miratimin e tij të sulmit të paprovokuar në Ukrainë, i cili ka vrarë mijëra civilë.

“Qëndrimi ynë është plotësisht në përputhje me Ungjillin dhe traditën e kishës”, shkruan klerikët ukrainas. “Mbrojtja e atdheut nga armiku është një nga virtytet kryesore të krishtera.”

Shumë udhëheqës të krishterë në Perëndim e kanë denoncuar pushtimin, duke përfshirë Papa Françeskun dhe anëtarët e vetë kishës së Kirillit. Megjithatë, shumica e klerikëve rusë ndajnë pikëpamjet e Kirillit. Mitropoliti Mitrofan i Murmanskut tha se pushtimi i Ukrainës ishte një betejë kundër “Antikrishtit”.

Mitrofan tha gjithashtu se Kisha Ortodokse në Ukrainë “nuk është një kishë e vërtetë”, duke iu referuar përçarjes midis kishave ukrainase dhe ruse tre vjet më parë, duke zemëruar Putinin dhe Kirillin.

I dyshuar për një kohë të gjatë se ka qenë dikur agjent i KGB-së – shërbimi i sigurisë së epokës sovjetike që ka veçuar shpesh disidentët fetarë – Kirill është një simbol i ringjalljes së kishës ortodokse nën Putinin, i cili ka përdorur fenë për të forcuar nacionalizmin e tij, antiperëndimor.

Në vitin 2013, Kirill e kritikoi martesën e të njëjtit seks si “një shenjë shumë e rrezikshme e apokalipsit”. Katër vjet më vonë, ai kritikoi Evropën Perëndimore për “gabimin e rëndë” të largimit nga krishterimi.

Megjithëse shoqëria ruse është bërë gjithnjë e më shumë fetare që nga rënia e Bashkimit Sovjetik, i cili zyrtarisht përqafoi ateizmin, Kirill nuk i ka shpëtuar plotësisht shqyrtimit. Në vitin 2012, një fotografi e tij i veshur me një orë 40,000 dollarësh u fshi për të hequr orën, duke çuar në tallje dhe perqeshje per te. Dy vjet më parë, ai u pa me një orë që kushtonte 16,000 dollarë, këtë herë pa shqetësim të dukshëm për reagimin e publikut.

Kur Putin vendosi të nisë një pushtim të Ukrainës në fund të shkurtit – në atë që ai e përshkroi si një përpjekje për të “de-nazifizuar” qeverinë e vendit, e cila udhëhiqet nga një president hebre – Kirill u tha anëtarëve të forcave të armatosura se ata ishin në ” rrugën e duhur.” Ai aludoi gjithashtu për kërcënimet që rriteshin “në kufijtë e Atdheut tonë”, një referencë e qartë për Ukrainën dhe aleatët e saj perëndimorë.

Kirill mbetet një aleat kyç për një Kremlin gjithnjë e më të goditur. “Bekimi moral i Kishës Ortodokse Ruse për këtë luftë ka qenë vite në zhvillim,” tha eksperti rus Samuel Ramani i Universitetit të Oksfordit në fillim të këtij muaji. Ndërsa pak janë befasuar nga besnikëria e Kirillit ndaj Putinit, mungesa e tij në dukje e shqetësimit për gjendjen e ukrainasve të zakonshëm ka ripërtërirë kritikat ndaj mandatit të tij.

Megjithëse ai ka bërë thirrje të përgjithshme për paqe, peshkopi 75-vjeçar gjithashtu nuk i ka fshehur simpatitë e tij të vërteta. “Ne kemi hyrë në një luftë që nuk ka një rëndësi fizike, por një rendesi metafizike,” tha Kirill në fillim të marsit.

Në një predikim të dënuar gjerësisht në fillim të këtij muaji, Kirill sulmoi Perëndimin ndërsa parashikonte të njëjtin unitet fiktiv të popujve sllavë që Putini ka thirrur dhe ukrainasit e kanë refuzuar.

“Sot fjala “pavarësi” përdoret shpesh për pothuajse të gjitha vendet e botës,” tha Kirill në të njëjtën ditë që pjesa më e madhe e botës po ndeshej me imazhet e civilëve të masakruar në Bucha. “Por kjo është e gabuar, sepse shumica e vendeve të botës tani janë nën ndikimin kolosal të një force, e cila sot, kundërshton forcën e popullit tonë.”

Predikimi i 3 Prillit u mbajt në Katedralen kryesore të Forcave të Armatosura Ruse. Kirill nuk e përmendi forcën keqdashëse që kishte në mendje, por Putini ka fajësuar Shtetet e Bashkuara për inxhinierinë e rezistencës së suksesshme të Ukrainës ndaj Rusisë.

“Ne jemi një vend paqedashës dhe një popull shumë paqedashës, i shumëvuajtur që vuajtëm nga luftërat si pak vende të tjera evropiane,” tha Kirill.

“Ne nuk kemi dëshirë për luftë apo për të bërë diçka që mund të dëmtojë të tjerët. Por ne jemi edukuar aq shumë nga e gjithë historia jonë, saqë e duam Atdheun tonë dhe do të jemi të gatshëm ta mbrojmë atë në atë mënyrë që vetëm rusët të mund ta mbrojnë vendin e tyre.”

Predikimi i 3 prillit çoi në një qortim nga një udhëheqës i Kishës Ortodokse Greke në Shtetet e Bashkuara. “Nga fjalët dhe veprimet e Patriarkut Kirill, mund të konkludojmë se ai ka bërë të njëjtin pazar me Putinin dhe miqtë e tij. Ky është me të vërtetë një moment i trishtuar për kishën tonë dhe e gjithë bota po e shikon”, tha Kryepeshkopi Elpidophoros në një fjalim të nesërmen.

Roëan Ëilliams, ish-kryepeshkop i Canterbury-t, bëri thirrje që Këshilli Botëror i Kishave të dëbojë Rusinë pas predikimit të 3 prillit.

“Kur një Kishë po mbështet në mënyrë aktive një luftë agresioni, duke dështuar të dënojë shkeljet e dukshme në çdo lloj sjelljeje etike në kohë lufte, atëherë kishat e tjera kanë të drejtë të ngrenë pyetjen dhe te kerkojne rishikimin e anëtarësise tuaj.”

Të pranishëm në predikimin e Kirillit të mbajtur të dielën ishin disa përfaqësues të Norilsk Nickel, gjiganti i minierave që ndihmoi në ndërtimin e kishës ku u bë shërbesa. Korporata drejtohet nga Vladimir Potanin, një oligark i afërt me Putinin. (Pergaditi per Droni.al, S.N)

/DRONI.al/