INTERVISTA/ Genc Pollo për Selamin, Olldashin, Boden. Nga darka me Soros te ajo me Donald Lu. Gjermanët në politikën e Bashës dhe pse është tek Foltorja

Ish ministri Genc Pollo ishte i ftuar sot në ‘Çim Peka Live’, në syri tv. Përmes intervistës mund të mësohen plot gjëra që nuk i keni dëgjuar më parë. Një arkiv i fijeve që kanë lëvizur PD nga brenda. Vështrimi nga afër i Bashës dhe Berishës në momente që askush nuk i ka parë nga ajo distancë.

Intervista e plotë:

Çim Peka: Ke kohë që nuk jeni të angazhuar në mediat elektronike, sepse keni shkruar vazhdimisht. Po kthehem shumë herët në kohë, para 31 vitesh. Çfarë iu bashkoi me PD-në?
Genc Pollo: Ato motive që e bashkuan një masë të madhe të popullsisë shqiptare. Brenda një viti e gjysmë, dy të tretat e elektoratit shqiptar votuan për Partinë Demokratike. Ishte një ndryshim që pritej të ndodhte, që e donim të ndodhte, që jo të gjithë shpresonin se do të ndodhte, jo të gjithë guxonin ta shprehnin hapur që donin që kështu të ndodhte; dhe e thoshim pa merak në vitet e fundit. Por me rrëzimin e komunizmit në vendet e Europës Lindore, ndodhi edhe në Shqipëri. Unë në vitet 89-90 kam qenë në Vjenë. Për mua ishte mundësi e artë që të vendos raport me organizata të ndryshme për të denoncuar dhunimin e rëndë të të drejtave të njeriut, sidomos në burgjet e komunizmit. Unë jam kthyer në Tiranë në verë të 1990.
Isha në Fier dhe e mora vesh nga miku im Neritan Ceka që kanë shpërthyer protestat e studentëve. Aty jam takuar edhe me Sali Berishën, në 8 dhjetor, e më ka propozuar të bëhem zëdhënës i PD-së. Pastaj ka ndodhur legalizimi i partisë, ku unë dhe Preç Zogaj kemi njoftuar sallën.
Çim Peka: E njihnit përpara Sali Berishën?
Genc Pollo: Jo, deri në atë kohë nuk e njihja.
Çim Peka: Zoti Pollo, a e mendonit se PD edhe pas 30 vitesh do të kishte nevojë për Sali Berishën?
Genc Pollo: Këtë gjë nuk ka profet e orakull që ta gjejë, por mund të them se me gjithë frikën se Sigurimi ishte ende në fuqi, prapë kishte një dimension të drejtë optimizmi, pavarësisht vështirësive. Përherë mendohej se do shkohej drejt përmirësimit, por gjithmonë ka hapa mbrapa. Jo vetëm në Shqipëri, por hapa mbrapa bëjnë edhe vende europiane e Amerika. Edhe Shqipëria po bën hapa pas. Por për shkaqe të tjera. Në këtë kontekst lipset të shihet edhe kthimi i Berishës.
Çim Peka: Thatë më parë se edhe Europa e Perëndimi ka probleme. Ju mendoni se sot Perëndimi është më shumë problematik sesa ka qenë më parë?
Genc Pollo: Vihet re një forcim i lëvizjeve ideologjike që kanë referencë marksizmin ose post-marksizmin, por nuk janë të fokusuar tek lufta e klasave, apo tek nevoja për të ngritur proletariatin, nga varfëria në mirëqënie. Por kjo lëvizje është foksuar në çështje racore, gjinore deri diku edhe në çështje të klimës. Ankohen intelektualë në Perëndim për një klimë mbytëse, që funksionon si censurë për lirinë. Është fenomen që ndodh në media, universitete, politikë, media. Normalisht ka reagim nga të djathtë dhe të majtë që besojnë tek vlerat bazë te konservatorizmit e të liberalizmit.
Çim Peka: Në kohën që jeni bashkuar me PD-në dhe Sali Berishën, ku ishte Eduard Selami, çfarë përfaqësonte në atë kohë?
Genc Pollo: Eduard Selami ishte një pedagog, që ishte aktiv, i pranishëm, punonte bashkë me të tjerët, nuk është se u shqua shumë në muajt e parë, nuk kishte staturën e Sali Berishës apo Gramoz Pashkos, Arben Imamit ose Aleksandër Meksit. Por ngjarjet rrodhën në këtë mënyrë dhe Selami fitoi besimin e Berishës, që e përkrahu për ta bërë kryetar partie, pasi vetë u bë president.
Çim Peka: Po ju pyes për zotin Selami, se jo vetëm në portret, por edhe në sjellje politike, ka ngjashmëri me Lulzim Bashën. Kur them ka ngjashmëri, them, po jo ndonjë bosht të qartë politik. Çfarë mendoni se e bëri Sali Berishën që të preferojë që vetëm pas një muaji e gjysmë t’ja lërë partinë Eduard Selamit?
Genc Pollo: Vështirë ta them, duhet që të pyesni Sali Berishën kur ta keni në studio. Ishte i prezantueshëm, nuk kishte ndoshta ambicie problematike, mund ta bënte mirë kryetarin e partisë, këto besoj se kanë qenë arsyet, nuk di tjetër arsye që mund të ketë luajtur ndonjë rol. Ajo që më ka bërë përshtypje tek Eduard Selami është sesi ai ka shkëlqyer me mungesën në jetën politike dhe e humbi shkëlqimin me praninë e tij. Mbasi iku në SHBA në vitet 90 ai, është kujtuar më shumë se gjithë të tjerët. Pyesnin të gjithë a do të vijë, a do të kthehet, me kë do jetë, si do jetë etj. Erdhi me ftesë të Sali Berishës në vitin 2013, kështu së paku më ka thënë Eduardi, e se pavarësisht nga thyerjet që kishin pasur, se fërkimeve që kemi pasur të gjithë, ai tha se vetëm prej Berishës kthehem. Kjo se Berishën e shikonte si referencë politike dhe morale dhe në 2013; pavarësisht nga disfata në zgjedhje, Berisha mbetej. Ajo që doja të thosha është se kaloi nga shkëlqimi në prezencë në humbje të shkëlqimit në prani. Unë dua të them se fjalimet e veprimet pasi u kthye, nuk ishte në atë nivel që pritej.
Çim Peka: Për t’ju referuar kolegut Mero Baze, kur në PD u kthyen thuajse të gjithë në 2015, Selami kishte thënë se nuk kishte kush t’ja mbante fëmijët në SHBA, se bënte dadon dhe e kishte të pamundur. Një tjetër koleg që e kishte ftuar në emision, tha se ka deklaruar se i ka ikur avioni, e çoi tek Berisha dhe e bëri deputet. Shqiptarët kur e njohën Selamin nga afër, ra miti i tij dhe panë Selamin që ishte. Po flas shumë për Selamin, sepse Berisha ka pasur dy momente për të lënë partinë në duart e personave të tjerë e janë Selami dhe Lulzim Basha. A ka qenë Berisha, për mendimin tuaj, i dhënë shumë pas jesmenëve, dmth ka zgjedhur në krye të PD njerëz që i thoshin “po” për gjithçka? Pra nuk ka ngulur këmbë që të vërë në krye të PD profile të larta që e kundërshtonin?
Genc Pollo: Nëse Berisha ka kërkuar jesmenë, në kuptimin e mirë të fjalës, më 1992, këtu ka normalitet dhe një lloj legjitimiteti, sepse ai ishte lideri që fituam dy të tretat, pavarësisht se u bë president, ai ishte referenca e PD-së. Raporti politik i vërtetë ishte si në Partinë Konservatore të Britanisë së Madhe ku eshtë lideri e pas tij kryetari i partisë me funskion menaxheri. Pak a shumë ky raport u krijua, që dikujt i lihej në dorë partia. Më 2013 do të ishte më pak legjitime, sepse Berisha u dorëhoq mbas humbjes. Berisha e mbështeti, për të mos thënë se e vuri Bashën në krye, por ky I fundit kishte kohën të emncipohej e të pavarësohej.
Çim Peka: Zyrtari i parë i lartë i PD-së që ka uruar Bashën për herë të parë për kryetar jeni ju, Genc Pollo më 2013. E kishin bindje se Basha ishte personi më i përshtatshëm apo më shumë kishit një lloj karshëlliku ndaj zotit Olldashi?
Genc Pollo: Unë e kam të vështirë të flas për Sokol Olldashin, edhe sepse ka vdekur në mënyrë tragjike. Por në jetë dhe në politikë nuk ke mundësi të merresh me dëshirat e tua por me realitetin. PD-së po i ofroheshin për kryetar partie dy kandidatë. Olldashi me cilësitë dhe anët e tjera të tij dhe Basha me cilësitë dhe anët e tjera. Duke i peshuar në kandar mua më dilte më mirë Basha.
Çim Peka: PD në historinë e saj, ka pasur profile shumë të larta në kupolën drejtuese, ndryshe nga e majta që është rrethuar me dy tre emra. Por, akuza kryesore që i bëhet Sali Berishës është se ai e bëri Bashën kryetar. Sigurisht që ai e mbështeti dhe ky nuk është sekret. Por e marrim me radhë. E bëri Sali Berisha apo Genc Pollo me lëvizjen e 99-tës, Bamir Topi pasi u bë president dhe që më shumë luftoi për Ramën e kundër PD-së apo ngutja e zonjës Topalli për të qenë pasurse krijonte konflikte për të qenë korrekt ia hapën rrugën një profili anonym si zoti Basha, njohur vetëm me dhurata nga PD për të qenë kryetar partie. A mos ia hapët ju rrugën zotit Basha duke qenë se padurimi për të qenë lider të PD erdhi në momentin që ngeli vetëm zoti Basha?
Genc Pollo: Çështja është shumë komplekse dhe nuk ka vetëm një buton që ta jep këtë efekt. Unë jam larguar herët e jam rikthyer në kohën që Basha perceptohej si delfini i Berishës dhe ngjallte reagime të paduruara nga figura të tjera si Jozefina Topalli apo grupi që përkrahu Sokol Olldashin në garën për kryetar. Ishin rivalitete normale në një forcë politike. Mënyra si u zhvillua karriera e Bashës, u la të kuptohej se “delfini”, në kuptimin trashëgimtari politik ishte ravizuar. Pastaj të gjithë aty ishim, e të gjithë kemi dhënë nga një dorë për mirë apo për më pak mirë.
Çim Peka: Në 2005, Basha ishte kandidat për deputet, një si 140 të tjerë, por jo në zonë të sigurt, ishte ministër siç ishin shumë të tjerë më vonë. Ishte Olldashi zgjedhja e parë për kandidat për kryetar të Tiranës.
Genc Pollo: Ishte pozitive për Bashën që fitoi ndaj Arben Ahmetajt në një zonë pak të sigurt si dhe për Olldashin që fitoi në Shijakun problematik.
Çim Peka: Me Shijakun e djathtë për të qenë të saktë. Megjithatë kthehemi pak kohë mbrapa. Më 1997, në ditët më të këqija të Sali Berishës, 13 ministra i kanë ikur për një ditë dhe Genc Pollo qëndroi me Berishën. Ditën që janë mbajtur zgjedhjet, deklarata e përfaqësuesve të BE më duket në Rogner ka qenë “këto janë zgjedhje të pranueshme për momentin nga 18 deri në 24 muaj”. Ditët që kam qenë më kritikë me ju kanë qenë ditët që krijuat partinë tuaj. Në atë kohë kishte dy vjet që ndërkombëtarët kishin thënë se duhej të shkohej në zgjedhje normale se 1997 nuk kishte zgjedhje normale dhe e dyta arsye ishte se vetëm katër ditë pas zgjedhjeve për kryetar mes jush dhe Berishës, në mbledhjen e Këshillit Kombëtar keni falënderuar garën dhe jeni tërhequr nga gara një natë para. Në njëfarë mënyre largimi juaj ndoshta dobësoi PD-në dhe mundësia që të kishte zgjedhje për dy vjet bëhej i pamundur. Pse iku Pollo nga Berisha në 1999 dhe jo më 1997, sepse Berisha i 1997 për shqiptarët ishte më problematik sesa ai i 1999 për shqiptarët së paku.
Genc Pollo: Nuk jam dakord me këtë vlerësim. Më 1997, unë kam qëndruar me Berishën, me PD-në, me Republikën e Shqipërisë dhe shtetin shqiptar, sepse përmbysja me dhunë ishte kundër ideve të mia. Berishën mund ta kritikojmë sat ë duam, por rrëzimi me armë me kushte të jashtëzakonshme për njerëzit, që janë vrarë dhe pësuan nga të gjitha mënyrat dhe për shtetin që u dëmtua seriozisht, ishte diçka që një njeri me ndërgjegje qytetare nuk e pranon. Rreshtimi im ishte me Berishën, se nuk ishte zgjidhje që të ikte Sali Berisha e të vinte Zani Çaushi. Socialistët ishin pak si mbraparojë pas bandave që u ngritën në atë kohë. Është logjikë e thjeshtë shtetërore dhe politike, pa aspektin personale. Edhe sot nuk e pranoj, pavarësisht kritikave ndaj Ramës; nuk jam për mësyjme të asaj natyre. Nuk është problem tek Berisha apo Rama, por është e papranueshme për Shqipërinë. Dy vjet më vonë, zgjedhjet në parti mund të kenë qenë deri diku të pranueshme me tensione që ndodhën rreth e rrotull. Ishin rrethanat ndoshta të atilla. Ndryshe nga se është thënë në atë kohë, që na qenkërka mungesa e demokracisë në PD që më bëri mua të formoj parti tjetër, është e gabuar. Partitë politike në Shqipëri nuk shquhen për ndonjë demokraci të madhe, si PD, si PS. Ajo që e pata të vështirë ta pranoj ishte mungesa e një qasjeje institucionale, braktisje pa kuptim të Kuvendit, kthim nën presion, braktisje, teprim me mitingjet në sheshe; këtu nuk gjetëm dot gjuhën e përbashkët.
Çim Peka: Berisha më vonë e pranoi se bojkoti ishte gabim, por së paku nuk shkoi në djegie të mandateve.
Genc Pollo: Ajo që nuk mund ta imagjinonim ishte se ndërsa ne protestonim për braktisjet e parlamentit herë pas here, disa herë edhe pa arsye, do vinte koha që të miratonim djegien e mandateve. Kjo është çudi e madhe e parë në trajektoren e kohës. Këtu kemi të bëjmë me një problem shumë serioz. Unë kam qenë kundër djegies së mandateve. Basha ma ka thënë dy muaj përpara dhe e kam kundërshtuar. Më ka thënë jo e kam diskutuar me gjermanët: nuk kishte shanse të thoshin gjermanët “po” për djegie të mandateve. Nëse nuk do ishin djegur mandatet dhe do ishim futur në garë për zgjedhjet lokale, të fitonim nja dy bashki më shumë se më përpara, sot do të diskutonim qeverinë e PD- LSI; do flisnim për kryeministrin Basha. |Është dramë kjo që kryetari i vulës, siç e thoni ju, dhe nuk dha as dorëheqjen. Në Shqipëri nuk rri dot më shumë se 8 vjet në opozitë; , në Kosovë edhe ndodh se janë 3-4 parti me 20 a 25 %. Kurse në Shqipëri është si në Britani ku janë dy blloqe kryesore. O fiton e qeveris; ohumbet e hap krahun. Djegia e mandateve ishte gabim fatal edhe bojkotimi i lokaleve. Ndodhi, por të vazhdosh të drejtosh partinë akoma, duhet të pranosh gabimin, duhet të kërkosh falje për gabimin, duhet të premtosh se kurrë nuk do bësh më gabim të tillë. Basha kurrë nuk ka bërë asnjë nga këto. Kjo e skualifikon nga mundësia për të qenë kryetar të PD.
Çim Peka: Më 1999, PD ka pasur raportin më të vështirë me ndërkombëtarët, ndoshta edhe më të vështira sesa tani. Berisha ishte thuajse në konflikt të hapur me përfaqësuesit amerikanë në Tiranë, ju krijuat një parti dhe morët disa deputetë. A ishte PDR e juaj partia e parë në Shqipëri një parti ambasadash? Mos kthehemi te sigla që ishte sigla e PD.
Genc Pollo: Po të ishte parti e ambasadave, do merrte aq vota sa ç’mori një parti e caktuar në zgjedhjet e 25 prillit. Partia Demokratike e Re ka garuar në dy zgjedhje parlamentare, njëherë me sigël të kontestuar dhe njëherë nuk kishte kontestime për siglën. Herën e parë mori 5.6 përqind dhe herën e dytë mori 6.2 përqind. Kjo ishte përqindje e suksesshme në rrethanat e një elektorati shumë i polarizuar. ërzier. Partitë e tjera kanë marre me pak. Përjashto LSI-në që ka pasur rrethana specifike, ato luhaten në 1 apo 2 përqind..
Çik Peka: PD ka pasur shumë kryetarë. Ka pasur opozita dhe qeveritë e saj, por opozitë kaq të gjatë nuk ka pasur. Përpos se politikani më i fortë, a është Sali Berisha kryetari më i mirë i PD-së në gjykimin tuaj?
Genc Pollo: Në kuptimin e liderit ne kemi vetëm atë dhe Lulzim Bashën. Mos merremi me gjykime personale, kur janë shumë subjektive. Suksesi në politikë nuk matet me pëlqyeshmërine individuale. Matet me rezultatin, ka pasur fitore apo humbje. Politikani matet me rezultatin dhe rezultati flet vetë.
Çim Peka: Doris Pack në vitet 1999 ju përkrahte shumë fort. Në atë kohë, Pack ishte kundërshtare e Berishës dhe tani po ndodh e kundërta. Si ka mundësi që jeni paketë ju dhe zonja Pack, në të njëjtën kohë pro Berishës, në të njëjtën kohë kundër keni qenë ndaj Berishës?
Genc Pollo: Me sa kam kuptuar, Doris Pack ka reaguar kur Basha donte të shkatërronte Lidhjen Demokratike të Gruas dhe Forumin Rinor. Znj Pack bravo që e thotë hapur, se shanset që PD të vijë në qeveri, pa pasur projekt të ri, janë hic. E thonë këta njerëz të Partisë Popullore Europiane, sepse duan opozitë të fortë, se kemi një kryeministër që cenon balancën demokratike.
Çim Peka: Ka pasur një perceptim që raportet e Bashës me Europën dhe me Gjermaninë sidomos në këto aspekte e keni ndihmuar shumë. A është e vërtetë që Basha ka pasur shkelje syri që të djegë mandatet?
Genc Pollo: Nuk më rezulton. Jo. Nuk e imagjinoj që një politikan serioz, së paku miqtë tanë të CDU, as social-demokratët e të Gjelbërit nuk e imagjonojnë. Djegia e mandateve ishte fatale, dëmtoi demokracinë, demokratët dhe vetë Bashën; se pa atë gjë, sot me gjasë do flisnim për Lulzim Bashën kryeministër.
Çim Peka: Mediat pranë Ramës, ditën që nisi përplasja mes Berishës dhe Bashën, nisën që të artikullojnë mundësinë e rikthimit tuaj, duke iu vlerësuar shumë politikisht. Pasi iu u rreshtuar me Foltoren, nisi sërish sulmi ndaj jush. Çfarë iu bëri që të bashkoheni me Foltoren dhe jo të ishit protagonist vetë? Nuk josheni nga ato që thonë mediat pranë Ramës?
Genc Pollo: Nuk joshem nga asnjë lloj fuqie mediatike, nëse nuk përputhet me mendimin tim. Jam sot me Foltoren se është mundësia e vetme për të bërë një Parti Demokratike serioze dhe të besueshme në opozitë. Do shumë punë që të fitojmë në zgjedhje. Unë kam qenë ndër të parët që kam thënë pas 25 prillit, se duhet projekt i ri në PD; që të jemi të besueshëm sërish Unë kam votuar për Edit Harxhi, pata hezitim për Kadillin, që artikuloi ide të mire. Të gjithë e ndjenim që nuk kishin shanse për të fituar, por ishte në idenë time për projekt të ri. Të gjithë u bashkuan me Foltoren e Berishës, që ndodhi pas ngjarjeve që ne e dimë. Ne në PD duhet të falënderojmë Berishën për Foltoren, që mori iniciativë që të ndryshojë PD-në.
Çim Peka: Duhet të falënderojmë Bashën për vendimin që mori.
Genc Pollo: Gjatë kësaj kohe kemi qenë në takime me bazën. Kishte shumë që thoshin pse nuk doli Berisha si Nishani, Edit, Kadilli, si Agron Shehaj etj? Ungjilli thotë mos shiko ashklën në syrin e vëllait tënd, por shiko traun në syrin tënd. Sot Berisha po shkon nga qyteti në qytet dhe po kërkon falje për gabimet e veta. Ai po e bën të veten, po demokrati më 26 prill apo në 26 maj, pse nuk e bëre? Pse dole me parrullën: “Përpara me Lulzim Bashën”? Mendimi im është se pas 25 prillit, disfata krijoi gjendje letargjie dhe inercie te anëtarësia. I bashkohem Foltores të Berishës, sepse shoh mundësi që të sjellim ndryshim në PD. A do na sjellë fitore? Kjo varet nga ne, por së paku do jemi më mirë, se ishim në kënetë.
Çim Peka: Nëse Basha iu vendos në listë për deputet, të sigurt. A do të ishit sot kundër tij?
Genc Pollo: Besoj se po. Për të njëjtat arsye parimore që kam mbrojtur Sali Berishën në vitin 1997.
Çim Peka: Ju kishte premtuar Basha se do iu bënte deputet?
Genc Pollo: Jo direkt, në mënyrën si e bën pyetjen.
Çim Peka: Por ju ishit të gatshëm të prisnit?
Genc Pollo: Pak a shumë ky ishte mirëkuptimi. Ne kemi problemin se personalizojmë gjërat Unë nuk kam asnjë problem me Bashën, as mëri. Unë kam bërë thirrje për të votuar PD-në deri në 25 prill. Duhet një opozitë që të funksionojë. Prandaj unë votova një sfidante; e prandaj e mirëpres lëvizjen e Sali Berishës dhe e përkrah me aq mundësi sa kam.
Çim Peka: A mendoni se PD mund të fitonte ndonjëherë me Lulzim Bashën kryetar?
Genc Pollo: Unë dhe shumë kemi shpresuar, që për hir të ciklit 8-vjeçar të vendosur, PD do të fitonte. Nuk fitoi për shumë arsye dhe jo vetëm për faj të Bashës. Rrethanat ishin jo të favorshme në tërësi. Kjo se Rama ka përdorur shumë mjete, që i kemi quajtur masakër elektorale, sepse konfigurimi ndërkombëtar nuk ka qenë i favorshëm, se janë bërë gabime rutinore, ndër ta edhe djegia e mandateve, ishte vendim fatal edhe mosmarrja në zgjedhje lokale.
Çim Peka: Ju referuat edhe qasjes të faktorit ndërkombëtar. Si ka mundësi që shtetet, që përbëjnë boshtin e vendeve që ne i konsiderojmë partnerë shumë të rëndësishëm, raportet me qeverinë e Edi Ramës i kanë dizastër? Ndërsa ambasadorët amerikanë kanë qenë pro Ramës, Donald Lu ka qenë si të thuash zëdhënës i dëshirave të Ramës. Yuri Kim lexohet si shefe e propagandës të Ramës, e Berisha akuzon fort George Soros. Çfarë ka ndodhur që faktori ndërkombëtar të mbante në pushtet kaq gjatë një individ, në kryq nga agjencitë ligjzbatuese të tyre, duke iu referuar raporteve që ata bëjnë çdo vit?
Genc Pollo: Po flasim për Amerikën, se në Europë kemi tablo të ndryshme. SHBA dhe BE nuk janë përherë në të njëjtën linjë. Edhe në qëndrimin ndaj Berishës nuk janë në të njëjtën linjë. Doris Pack tha se mungojnë faktet e qortoi ambasadoren amerikane. Amerika është më pragmatiste. Edi Rama disa shërbime të caktuara shtetërore i bën mirë, që i ka bërë edhe Sali Berisha. Por mund të jetë faktor përkrahje edhe nga Soros. Këtë republikanët në Amerikë e thonë hapur. George Soros është personalitet interesant. Unë si ministër i Arsimit kam pasur raport të dobishëm me Fondacionin Shoqëria e Hapur, për çështje arsimore.
Çim Peka: Si ministër i Sali Berishës…
Genc Pollo: Si ministër i Sali Berishës, madje kemi ngrënë drekë me Soros, me Sali Berishën,
Çim Peka: Keni ngrënë drekë ju, Sali Berisha dhe George Soros kur Berisha ishte kryeministër?
Genc Pollo: Po.
Çim Peka: Nga ajo drekë dukej që ishin dy armiq përballë?
Genc Pollo: Marrëdhënie jo miqësore, por korrekte, me mirësjellje. U diskutua edhe çështja e borxhit të Ministrisë së Arsimit që me letra ligjore mua më dilte që nuk duhet t’ia paguaja, ai pretendonte ta paguanim dhe çështja shkoi në gjyq ndërkombëtar. Por kjo nuk ishte çështja kryesore, ishte mirëqeverisja. Kryeministri ia pranoi pak shumë idetë për një qeverisje më të mirë, antikorrupsioni, masat që do të merrte. Ai dëgjonte, disa i aprovonte, për disa të tjera ishte skeptik. Kjo ishte hera e fundit.
Çim Peka; Çfarë është George Soros për ju?
Genc Pollo: Ndikimi i Soros për Shqipërinë shihet në prizmin e një marrëdhënie të ngushtë që Rama ka krijuar me të përmes disa personave të tjerë, përmes disa bankierëve e di unë. Por doja të flisja për Soros si figurë me influencë politike në SHBA. Ai ka ide tipike të të majtës postmoderne për çështje të emigrimit, për çështje të kufijve, për çështjet e gjinore, të racës dhe klimës. Soros nëse ka këto ide duhet ta respektojmë. Komunistët e parë nuk kanë qenë të dhundhshëm, nuk kanë vrarë njerëz. Ata kishin ideal të një shoqërie që nuk shtypte një pjesë të saj, të një shoqërie që jetonte në harmoni. Kur filluan të vrasin kundërshtarëet politikë aty kemi një problem. U provua në Rusi, Shqipëri etj. Soros i investon në para pa masë SHBA për te promovuar idetë e tij. . Kandidati republikan për kongresin në Tennessë që përshkruante për financimet deri në 1 mln dollarë për fushata zgjedhore të prokurorëve të majtë. Dhe aty vendosen njerëz kanë një koncept të papranueshëm për krimin. Aty thuhet se nëse je i varfër dhe ke grabitur, nuk ke pse hyn në burg. Nëse je zezak dhe ke vjedhur, grabitur e përdhunuar nuk ke pse hyn në burg.. E tmerrshme ta mendosh që në Wisconsin, një zezak i sapo dalë nga burgu nget makinën në mes të një procesioni për Krishtlindjen dhe vret kryesisht fëmijë të bardhë. Ai ishte kriminel. Postimet e tij në Facebook ishin kundër policisë, kundër ushtrisë dhe kundër të bardhëve, pra racizëm. Ishte liruar jashtë rregullave, në diskreconin ekstrem të një prokurori që kishte fituar postin me paratë e Soros. Pra, kjo për Amerikën përbën jë problem. Nëse influenca të tilla në një vend me struktura më të dobëta dhe më të varfër ku paraja e hedh peshkun përpjetë më lart se në Amerikë, kjo përbën një shqetësim.
Çështja e ndikimit të ambasadorëve, për mua janë problematike. Shoh shpesh që na ka thënë Amerika, i jemi mirënjohës, Preswidenti Wilson, rrëzimi I komunizmit, çlirimi i Kosovës, janë të gjitha të vërteta. Dhe mendoj që shoqëria shqiptare pas gjithë kësaj përvoje, ka nevojë për debat si të emancipohet duke qenë luajal ndaj Amerikës, Aleancës Perëndimore, NATO-s, por duke ruajtur interesin publik dhe atë kombëtar. Unë kam qenë në fund të janarit 2018 bashkë me kjryetarin e partisë në një darkë pune me Donald Lu dhe të të tjerë dhe ia kam thënë në sy që ishte e papranueshme mbrojtja që i bënte Saimir Tahirit të akuzuar, duke e krahasuar procesin me gjyqet komuniste.
Çim Peka: Çfarë ju tha ambasadori?
Genc Pollo: Nuk u përgjigj. Ndërroi muhabetin. Kryetari i partisë ishte në anën time në atë darkë. E them jo për të treguar trimëri, por një qëndrim i një ambasadori i një vendi të fuqishëm, sidomos për Shqipërinë kur favorizon drogën duhet kundërshtuar . Ta themi se e bëri Tahiri me kokën e vet, kanabizimi i 2015, a sjellë narkoshtetin 5 vite më vonë, droga e Lazaratit që ka qenë më përpara ka qenë një pikë në det. Masivizimi siguroi financimin që grupet kriminale shqiptare të ngjisnin shkallët dhe të konkurronin grupet kriminale në Europë e Amerikë Latine dhe të kthehen në problem jo vetëm për Holandën e Francën, por dhe për Shqipërinë. Shihni larjen e para dhe dëmet që i sjell financimi i paligjshëm një ekonomie të shëndoshë. Nganjëherë për këto probleme të mëdha, sytë i kemi nga aleatët. Por ky është një dështim. Pyetja që unë kam është në një situatë të tillë kur ka një qëndrim shumë të papërshtatshëm nga një figurë diplomatike si në rastin e zotit Lu në raport me ministrin e Brendshëm të Edi Ramës. Ne duhet të dimë të themi jo. Ndoshta kemi bërë gabim si PD që thamë jo për armët kimike, Sepse një sakrificë, siç dërgimi ushtarët në Afganistan në një luftë pa kuptim, ishte një detyrim moral, politik, je në kuadrin e NATO-s, mirënjohjes ndaj SHBA. Të njëjtën gjë mund ta bëje edhe me armët kimike, sepse paniku ishte i tepruar. Pra, sakrifica apo koncesione të tilla në vende si Shqipëria mund e duhet t’i bëjnë. Por kur dëmtohet interesi thelbësor i shtetit dhe shoqërisë, si në rastin e kanabizimit ku zotërinjtë, ai dhe ca të tjerë mbyllën sytë, këtu nuk mund të thuash e di Amerika, nuk mund të thuash e ka lejuar Amerika, sepse në fund të fundit ai gradohet dhe shkon në një post tjetër, por problemi na mbetet ne. Dhe opozita ka bërë shumë që e ka thënë hapur e ka kundërshtuar hapur. Qëndrimet toleruese ndonjëherë për turp dhe mbrojtëse, kemi bërë shumë mirë që si publikisht ashtu edhe privatisht, i kemi kritikuar.
Dhe të njëjtën gjë do e thoja për mënyrën si është trajtuar Sali Berisha megjithëse dy rastet janë të ndryshme. Në një farë mënyrë kjo është bumerang sepse arroganca deri në kufijtë e paturpësisë që dëgjojmë nga ndonjë diplomat shton rrëketë në lumin e Foltores. Unë njoh njerëz që nuk e mbështesin Sali Berishën, po për inatin ndaj arrogancës e shfryjnë duke shkuar në Foltore.
Një ndërhyrje e tillë dëmton raportin opozitë-pushtet. Demokracisë shqiptare i duhet një opozitë e fortë. Në momentin që Rama merr mandatin e tretë të gjitha masat duhet të jenë për të forcuar opozitën.
Çim Peka: Kthehemi te opozita. Ditën e premte Berisha kishte Foltoren në Devoll. Kishte komente me superlativa për Ridvan Boden. Gardiani i parave publike e quajti zoti Berisha. A ju duket sikur Sali Berisha po tenton të rikthejë këdo që dikur ka qenë në PD dhe sot nuk është?
Genc Pollo: Unë do thoja që nga të gjitha ata ministra apo deputetë të PD, shumë pak janë propozuar nga Edi Rama për oqife shtetërore. Ish-kolegu Ridvan Bode është njëri syresh. Kjo nuk do të thotë që për Këshillin Mbikëqyrës të Bankës së Shqipërise Ridvan Bode nuk i ka kualifikimet për atë post. Por në kushtet kur qeveria dhe opozita ishin gati në luftë të paarmatosur, të propozohesh nga kryeministri për një post të tillë është një privilegj që shumë pak demokratë e kanë gëzuar. Ka një anomali, duhet thënë. Sidomos për ish Sekretarin e përgjithsëm te partisë. Pse e ka vlerësuar zoti Berisha në Devoll duhet ta thotë ai. Gjithsesi kjo është historia e PD.
Çim Peka: Po thoni që kush është promovuar nga zoti Rama në funksione nuk mund të jetë më kontribues në PD?
Genc Pollo: Çdo njeri ka lirinë e vet. Basha është kritikuar se ka eliminuar këta dhe ata. Unë nuk do të isha në çdo rast kritik, por kjo është çështje subjective
Çim Peka: Çfarë do të ndodhë sipas jush pas 11 dhjetorit? Shkarkohet zoti Basha, ai nuk e njeh. Prisni dorëheqje? Prisni të mbajë Kuvend në 18 dhjetor? Prisni ta ndihmojë zoti Rama që të mbajë vulën me Gjykata? Prisni përplasje ndërmjet Foltores dhe atyre që mbajnë vulën?
Genc Pollo: Dua të shpreh një dëshirë se sa një parashikim. Parashikimet janë nga pak secili nga këto skenare. Lulzim Basha shpreh akoma dëshirën për të vazhduar në atë post që ka dhe kjo në vetvete është një nga skualifikueset e tij si kryetar partie. Kaq do të mjaftonte sikur të mos ishin ato që thamë përpara. Por unë shpresën nuk do e humbja për një Kongres kompromisi, një Kuvend të partisë, s’ka rëndësi në 11 apo 18.
Por refuzimi, mohimi në apriori i Kuvendit, e dyta, mosnjohja e realitetit ku shumica e partisë të është kthyer kundër, refuzimi kur ajo të dokumentohet një zyrë të partisë, refuzohet ta konsiderosh, e shtyn mëkatin në skaj. Nëse do të kishte një minimun ndërgjegje, mund të kishin rënë dakord, mund të kishin kontaktuar me Palokën apo dikë tjetër dhe me një agjendë që mund t’u përshtatej të dyve, edhe Lulzimit edhe Saliut, mund të ishte bërë një Kongres dhe më pas me procedura mund të vendoste shumica e Kongresit dhe me një agjendë krejt tjetër.
Çim Peka: PD pas Kuvendit të 11 dhjetorit, më e fortë apo më e ndarë?
Genc Pollo: Një farë ndarje edhe do ta ketë dhe ajo duhet shëruar, kjo është e dukshme. Por që perspektivën e ka që të jetë më e fortë dhe kjo është e dukshme. Dhe kjo për një mua është një arsye që e përkrah lëvizjen e Foltores.

/DRONI.al/