HASAN HYKAJ/“Lerëni Tropojën të qetë, njerëz, mos ngacmoni plagë që ënde kullojnë”

Nga Hasan Hykaj

(Shënime në adresë të dashamirësve tanë që nuk na njohin.)

Më shumë se dy dekada pas ngjarjeve të dhimbshme e me tëpalavdishme në të gjithë historinë e Malësisë së Gjakovës, media sjell në vëmendjen e publikut me shumë bujë e krenarinjë atmosferë mbytëse që nuk i bën mirë askujt, të paktën nëTropojë. Këtë herë është Top Channel, pra Topi që gjuan nëdrejtim të Malësisë me dokumentarin pa dokument « Haklajt e Tropojës ». Nisur nga reklama e zhurmeshme me plotë efekte që i parapriu emisionit, shumëkush priste prova e fakte të reja për ngjarjet e asaj kohe, por dhe mesazhe paqëtimi pas njëperiudhe të gjatë reflektimi e ardhje në vete. Në fakt nuk u dëgjua as njera, as tjetra. Për fat të keq dëgjuam shtrëmbërim të skajshem të të vërtetave për ngjarje e personazhe, për vrasës e për viktima që në atë kohë njiheshin e diheshin nga i madh e i vogël. Nëse 20 e sa vjet më parë njerëzit vriteshin  thjeshtëmbi bazë dyshimesh, në emisionin e  Topit u dëgjuan akuza me të njëjtën metodë pra bazuar në dyshime e thashetheme. Tëçudit guximi i autorëve e aktoreve të storjes për të trajtuar me kaq lehtësi ngjarje tepër serioze që lidhen me tragjedi personale e familjare, me vrasje njerëzish të pafajshëm, mevuajtje jetimësh e grash veja, me degëdisje familjesh të tëra etjerë, e tjerë.

Nga reagimet e shumta e të menjëherëshme në rrjetet sociale dhe jo vetëm ; me të drejtë ngrihen shumë pikëpyetje ; lidhur me qëllimin, kohën e shfaqjes, synimet e nismëtarëve, tërealizuesve a të sponsorëve të këtij emisioni aq të reklamuar ?!

Së pari në pyetje është kanali transmetues i cili me gjuhën e urrejtjes e efekte emocionale bëhet zëdhënës akuzash  tëshpikura duke ngjallë armiqësi e rihapë plagët që ënde kullojnë. Këta njerëz nuk janë aq të paditur për të mos kuptuar, se po godasin jo një individ a një familje, dy apo tre por një rreth të tërë që nuk dëshiron «të digjet » si në vitet eerrëta të fundshekullit të kaluar. Po përse atëhere gjithë ky zell për shfaqje të tilla ?

Eshtë cinike dhe naive nëse kjo bëhet për të shtuar numrin e klikimeve ne You-tube. Këtë e vërteton fakti i thjeshtë se shumica e shikuesve tropojanë e kanë ndjekur emisionin duke sharë a mallkuar promovuesit e tij si nxitës e përhapës të së keqës. Për audiencë Topi mund të gatuaj njëstorje « interesante » p.sh. për betejen e minave aq « nëmodë » ne B.Currin e viteve të mbrapshta. Po a do të mund tëpërballonte ai mallkimin e gjithë atyre familjeve të dëmtuara rëndë me këtë metodë çnjerëzore ? Dy herë familja jonë ështëbërë objekt i një sulmi të tillë barbar. Pas kafe « Jezerca », herën e dytë me 14 tetor 99 në hyrje të Dubravës duke udhëtuar 9 veta te familjës me tre makina, dy prej të cilave tëpolicisë së rrethit, nga Tirana për në varrimin e vëllait tonë.Me llogjikën e njerëzve që kanë humbur llogjikën, në storje akuzohemi ne si organizatorë te kësaj prite !!! Nuk ia vlen tëpolemizosh, por mjafton të theksoj se për këto fakte ne nuk do të pranonim kurrë të akuzonim të tjerët qorrazi  duke  bërëviktimën në storje të çfarëdo lloj « topi » me subjekte të tilla helmuese që Tropoja don e duhet t’i harrojë.

​ Nëse shfaqje te tilla jipen për interesa financiare, kjo do të përbënte një turp të madh për një TV që shfrytëzon frekuencat kombëtare për të tilla synime.

Më në fund nëse Topi gjuan drejt Trpojës për interesa politike do të ishte një mëkat i pafalshëm që përsëritet paturpësisht tash e tridhjetë vjet nga topa e topçinjë te ndryshëm. Eshtë koha, madje ka kaluar shumë, që të mos abuzohet politikisht me ngjarjet e Tropojës. Boll haraç kanëpaguar shumica e tropojanëve ndaj politikës e politikanëve.Jam shumë i sinqertë t’iu pohoj se këto që sapo thashë vijnënga bindjet e mia si bir i këtij trualli dhe jo si i shënjestruar nga akuzuesja përmes Topit

Duke vazhduar metodën e asaj kohe (« vrit para se të tëvrasin ») por në kushtet e reja akuzuesja në storjen e «Topit»përmend me « shumë siguri » disa herë P.Hyken. Aq sakrijohet përshtypja që ky person të paktën për 7 vjet që nga maji 1999 e në vjeshtë 2006, nuk ka bërë gjë tjetër veç detyrës se komandantit të një toge forcash speciale veshur me kamuflazh e pajisur me armë automatike, snajper, mina e dylbi speciale në sulm kundër grupit të Haklajve !

Absurdi shkon deri aty sa të akuzohet Përparimi edhe për vrasjen e Cen Haklajt (shokut të mirë të vëllezërve të tij) e tëbabait të tij plak si dhe për përdhunim varrezash !! Opinioni i Tropojës e dinë mirë se as Përparimi, as familja e tij nuk i përket rracës se vrasësve, të banditëve, as të përdhunuesve për asnjë çast dhe në asnjë rrethanë.Si të tillë nuk na takon tëpolemizojmë me ata që i nxitin apo i deklarojnë ato, por koha relativisht e gjatë që na ndanë nga ato ngjarje, spekullimet e shumta që janë bërë rreth tyre sipas parimit : « Shpif, shpif, se diçka do të mbetet.» E në respekt të lexuesve që specifikisht u drejtohem, e ndjej detyrim moral për të sjellë në vazhdim disa të vërteta lehtësisht të verifikueshme.

–Që në nisje gjuajtja me «Topin» duket tepër keq e orientuar kur në rolin e protoganistit shfaqet personi i dënuar nga drejtësia pasi kishte pushkatuar në mes të qytetit dy veta e plagosur dy të tjerë ! Story hapet me vrasjen e dy vellezërve Demaj në 1992 në Shkëlzen duke mos përmendur vrasësin e vërtetë të tyre, edhe pse jetojnë akoma sot dhjetra persona qëkanë parë me sy ngjarjen ! Pra që në fillim humbet besueshmëria e Topit dhe e topçinjëve.Shprehet në vijimkeqardhja për vrasjen e dy vëllezërve, por nuk thuhet asnjëfjalë pse u vra 6 vjet më vonë në Kamëz djali i xhaxhait tëtyre !? Në një kohë që opinioni e din mirë se, si ky djalosh u vra si shumë të tjerë sipas skenarit ogurzi «Vrite para se të tëvrasë.»  Për fatin e keq të shumë familjeve tropojane ky model i eleminimt të të supozuarve si kundershtarë do të vazhdonte gjatë, të paktën deri tek vrasja e Jonuz Hykaj.

Eshtë me interes për çështjen të dihet se mbi bazën e çfarëinformacioni hartoheshin listat e zeza të kundërshtareve që do të eleminoheshin. Akuzuesja thotë disa herë « kishim informacion… » «Sipas informacioneve tona …».Shumëkush, ndër ta dhe unë, mendonte ne atë kohë të njëtengjë. Por dokumentari në fjalë tregon qartë se ky informacion ose ka munguar ; e në këto raste ekzekutimet janë bërë duke ubazuar në dyshime e opinione. Ose ato kanë qënë qëllimisht tëpasakta. Dihet  se në jo pak raste individë të caktuar, për tëlarë hesapet me dikë, e kanë raportuar atë si kundërshtarë tëHaklaje dhe puna quhej e kryer !

Mundësia e tretë është që informacioni për interesat e emisionit gatuhet sot dy dekada pas ngjarjeve. Këtu çështje është të kuptohet pse pikërisht tani ndodhë kjo dhe sa i besueshëm është ai ? Përgjigjen ne nuk mund ta dijmë, por për të ndriçuar sadopak këtë çêshjtje dhe gjithënjë në funksion tëqëllimit që e deklarova më lart, po jap vetëm pak prova tëverifikueshme shumë lehtë dje po dhe sot.

Së pari : akuzohen Januz e Përparim Hykaj për dy sulme me mina duke sjellë si shkak grabitjen e makinës se Januzit nëB.Curri. Sipas tyre prova na qënka një radio e tërhequr nga ministria për llogari të drejtorisë së Kukësit ! Njohësit e situatës të kohës nuk mund ta besojnë, që të interesuarit të mos e kenë zbuluar të vërtetën që ajo radio nuk kishte asnjë lidhje me drejtorinë e Kukësit. Eshtë rasti të thuhet që ka paturlakénj që merrnin rrogë në ministri por që, me shpërblim apo nga frika, u shërbenin krimineleve.Për të qënë i sinqertë mund të pranoj që ndonjë sherbëtor i tillë mund të ketë dezinformuar për të dëmtuar Januzin. Ndryshe nuk mund të shpjegohet kjo lajthitje e akuzuesës që pretendon se kishte prova e informacione.

Shumë e rëndsishme për ata që duan të vërtetën është një detaj që nuk duhet të « ishte harruar » nga topçinjtë akuzues e qëlidhet me historinë e makinës. Incidentin me makinën e kam biseduar në zyrën time me Halil Haklajn te cilit i kam kërkuar që ta zgjidhin në mënyrën më të mirë të mundshme. Me arsyetimin se « Nuk ia vlen të rrezikohet asgjë për një makinështeti »ai më premtoi se do ta zgjidhë burrërisht këtë problem.Theksoj këtu se kjo ishte hera e parë dhe e fundit që unë si individ apo si kryetar i PS për 5 vjet në Tropojën e atyre vitevetë kërkojë një shërbim nga kjo familje edhe pse ata ma kishin ofruar atë dhe se marrdhëniet tona me ata ishin mëse korrekte,madje miqësore.

Por ama për rastin e makinës i kërkova ndihmë, ndamë tënjëjtin gjykim, pavarësisht se rezultati për arsyet e njohura nuk u konkretizua. Gjithë kjo për të sqaruar se motivimi me mina i vrasjes së Januzit është krejt i pavertetë, naiv e dashakeq… Nëmomentin e pritës me mina unë dhe Januzi, përmes meje, ishim në pritje të një përgjigjeje nga Halili për zgjidhjen eproblemit te makinës.

Po, pse e vranë atëhere vëllain tonë? Januz Hyka, të dashurlexues, që kishte punën dhe biznesin e tij të suksesshëm nëB.Curri, nuk shkoi në polici për t’u pasuraur me paratë e bankave apo të kontrabandës së asaj kohe. Duke mos patur as me të voglën hasmëri me askënd, ai nuk u futë në polici për tëvrarë me armët e shtetit. Ai u angazhua në polici me insistimin e Ministrit te Brëndshëm dhe të zyrtarëve tjerë të lartë. Pranoikështu një rrezik në kaosin ku ishte zhytur Tropoja e asaj kohe që as ne që e kemi jetuar nuk mund ta përshkruajmë, në njëkohë që shumë tê tjerë arsyeshëm e refuzuan. Kemi kërkuardisa herë me forcë largimin e Januzit nga Tropoja, çka u realizua duke e emëruar  drejtor policie në Kukês, duke renëkeshtu « nga shiu ne breshër ». Në detyrën e re ai u paraqit nga fundi i janarit 1999, në fakt pa dëshirën tonë edhe pse iu premtua për një emërim provizor. Dihet çfarë ishte drejtimi i policisë së qarkut të Kukësit në atë kohe kur veç tjerash kishte filluar dhe lufta në Kosovë, çvendosja e refugjateve e pasojattjera që e shoqëruan atë. Për punën e veprimtarinë e Januzitatëhere Kolonel policie, e sot Dëshmor i Atdheut, në Tropojën dhe Kukësin e asaj kohe, për vullnetin e profesionalizmin e tij, ne familjarët e tij, por dhe ju të nderuar dashamirës, jemikrenarë. Sigurisht në ushtrim të detyrave të tij, si çdo drejtues policie, pa dyshim që krimineleve keqbërësve u ka shkelur nëkallo. Por ju garantoj se për mina, a prita nuk kishte as arsye dhe as kohën e nevojshme.

Po, pse u vra atëhere Koloneli i policisë një ditë para se tëçvendosej familjarisht në Tiranë ? Ne familjarët e tij, komisar Malushi dhe shumë dashamirës të tij e këshilluam atë tëlargohej një orë e më parë se « gjithçka mund të pritej… ».Përgjigja e tij e prerë ishte : «Nuk i kam borxh askujt në botë, të tjerët na kanë neve ! » Në fakt këtu është dhe përgjigja e saktë. Pra ai u vra jo se i kishte kujt borxh, por që të mos mund t’u kërkonte hakun  borxhlinjeve vrasës. Kaq kushtonte për kriminelet jeta e njeriut në atë kohë. Pavarësisht se ai mund të ishte kolonel e drejtues policie, i dobishm e i denjëpër shoqërinë, familjar e baba shëmbullor e mbi të gjitha i pafajshëm si Januzi.

Ka dhe një fakt që vërteton se denoncuesja nuk u beson asvetë shumë deklaratave qe lëshon pa kurrëfare dogane. Ndryshe nuk mund të shpjegohet « harresa » e këtij fakti publikisht të njohur : Kur kamikazi i bandës, tashmë i dënuar me burgim të përjetëshëm, njoftoi me 04.08.1999 në spital se vrava vëllezërit (në shumës) e J.Hykes… ; reagimi i vëllezërveHaklaj (–çka keni ba, more !) ishte publikisht mosaprovues.Ata e dinin më mire se motra e tyre sot, se nuk ekzistonte asnjë problem mes dy familjeve. Por prap shtrohet e njëjta pyetje pse denoncjuesja sot pas 21 vjetësh sulmon si e zgjuar nga makthi vëllain e Jonuzit ?! Përse të gjithë sulmuesit i duken të veshur me uniforma të forcave speciale e mbajnë tëgjithë emrin e tij ?! Përgjigjen për këtë përveç asaj e Topit, as Zoti nuk mund ta dijë. Ajo që duket qartë është mungesa eplotë e besueshmerise së dokumentarit si dhe respektit jo vetëm për të vërtetën por dhe për të vrarët në të gjitha anët qëprej atje ku janë kërkojnë këtë të vërtetë. Lidhur me absurditetin e akuzave ndaj Perparimit, po shtoj një detaj tëfundit që lidhet me vendndodhjen e tij  me 4 gusht 99.

Në ora 10 e 20’ të kësaj date, i ndodhur për punë në zyrën e Ministrit të informacionit të asaj kohe, M.U. marr vesh për vrasjen në mes të Bajram Currit të vëllait tonë Bislim Hykaj.Me kërkesën time ministri ka telefonuar repartin ku Përparimi ndodhej në stërvitje, dhe pasi jemi bashkuar me anëtarët tjerëtë familjes, jemi nisur me dy makina për në B.Curri.

Do të më vinte vërtetë rëndë nëse dikush i merr këto shpjegime për justifikim. Kurrësesi jo, të dashurit e mijë ; i pafajshmi s’ka arsye për justifikim. Në këtë kuptim duhet tainterpretoni dhe vendimin tonë sa të dhimbshëm aq dhe tëvështirë për t’u larguar familjarisht nga vendi në fillim të vitit 2000. Ne kishim gjithë të drejtën e zotit të mendonim se vrasësit e dy vëllezërve tanë të pafajshëm, në vazhdën e dhjetra vrasjeve tjera të kësaj natyre, meritonin revanshin tonëe ndëshkimin më të rreptë. Por për ta bërë këtë nuk mjafton bindja, duhet dhe geni e talenti i kriminelit vrasës, gjë që Nefatmirësisht nuk i kishim. Dhe u larguam duke lënë çdo gjëpas, pra dhe vrasësit të cilët për çudinë e shumëkujt vazhdojnëakuzat edhe sot e kësaj dite. Morëm me vete shpresën se shteti do të vepronte tani që i kishte dhe mundësitë. Shpresën na ushqeu dhe optimizmi i Shefit të Komisariatit të cilit i dorëzuam denoncimin me listën e plotë të vrasësve të koleguttë tij Kolonel Januzit, ngjitur me atë te Vëllait tjetër Bislimit.

Lamë gjithçka prapa por morëm me vete bindjën se në mos drejtësia, me dhjetra familje tropojane të dëmtuara rëndë,gjithë rrethi Tropojesi terrorizuar nuk do ta duronte gjatë këtëzullum i cili ishte trashur aq shumë saqë priste veç rastin për t’u këputur. Ekzistonte në ato ditë një fare besimi sipas tëcilit : Vrasësit e meleqeve paqësorë si : Bislim Hykaj, daja i tij Musli Qoka, Isuf Bashkurti, vëllezërit Demaj te Varri i mirë…etj,etj.. në fund të fundit duhet t’i vrasë Zoti dhe për sëkthjellti. Kisha prirjen për ta besuar këtë bestyteni dhe pse atéist.

Së fundi edhe dy fjalë për t’i rithënë Topit se me Storje të tillapo bën dëme të pallogaritshme. Së pari duke u shtirur sikur po i ndihmonte akuzueses në fakt po e dëmtonte atë. Një shikues neutral e kupton dhe justifikon dhimbjen, zemërimin e vuajtjet e intervistueses, që edhe pse vrasëse e zëdhënëse e vrasësve,është qënie njerëzore.. Por asnjë prej atyre që njohin tëvërtetën nuk pranon akuzat e shpikura. Pranohet se ështëtragjedi humbja e 14 personave nga një familje kushdoqoftë ajo. Po rreth 140 të vrarë të tjerë ; shumica viktima tëpafajsme, çfarë mund të quhet ; se tragjedi është shumë pak?!Llogaria këtu është e thjeshtë dhe tregon se akuzuesja, me ligj e me kanun është shumë larg llogjikës se ngjarjeve. Së dyti me storje të tilla po plagosni rëndë e me vetëdije (nëse keni vetëdije ?!) zemrat e dhjetra jetimëve, prindërve e familjareve të viktimave, që as në varre nuk i leni të qetë.

Së treti dhe kjo është më e rënda. Ju po kriminalizoni njërreth të tërë. Storja juaj në vazhdim të disa tjerave, bën qëshumëkush që nuk e njeh mirë, ta identifikojë Tropojën me bandat, krimin, hakmarrjen, egërsinë, kanunin etj etj. Kjo është jo vetëm poshtëruese por krejtësisht joreale. VërtetëTropoja ; më shumë se të tjerët, e ndodhur në kushte specifike kufi me Kosoven ne lufte, kaloi vite shumë të vështira me plot mundime, me krime, vrasje, kontabandë, e dukuri tjera qëjanë, për t’u harruar e jo promovuar siç bëni ju. Me imazhin qëi vishet në këtë mënyrë kësaj treve, nuk është çudi që nesër tëdalë një topçi me një film « interesant » për Tropojën, para tëcilit ai i Mamaqi të duket lule. Filmi komik do tëparaqiste fiset e egra të Tropojës se shekullit XXI në luftë me njëri tjetrin. Njëri fis, i fortë e vrastar pas shumë betejash tëfituara, mbyllet në kullë.Të tjerët vazhdojnë ta sulmojnë atëme mjetet më moderne të kohës.Pas disa vitesh kulltarët, tëtradhëtuar nga brënda, munden. Por të tjerët, aq të shumte e tëegër ishin sa të vazhdojnë të sulmojnë mbeturinat e kullës bile dhe varrezat. » Që të mos realizohet ky skenar i supozuar e dashakeq përTropojën, e që ai të mos mund të mbajënënshkrimin «Bazuar në ngjarje e personazhe reale » duhenndërgjegjesuar mediat e kushdo tjetër, por në radhë të parë ne tropojanët.Secili sipas mundësisë, për të mos lejuar përçudnimin e imazhit, për të kaluaren e të sotmen evendlindjes por sidomos për  të mos rrezikuar të ardhmen esaj. E kjo nuk bëhet me storje që helmojnë që  keqedukojnë duke keqinformuar…… E sotmja e sidomos e ardhmja e këtijvendi kërkon promovimin e asaj që është vërtetë e nevojshme dhe përfaqësuese për Tropojën. Dhe të tillë ka shumë që ngabukuria shpirtërore e fizike e banoreve , besa, bujaria,mençuria e tyre ; bukuritë e rralla natyrore të luginës së Drinit, të Valbonës e të kurores së bjeshkëve e deri tek luftetaret patriotë të sojit  të Mic Sokolit e Ali Ibres që trimërine e mençurinë e treguan aty ku duhet në fushëbetejat me armikun.Kjo është storja për të cilin kanë nevojë, si për oksigjenin, sidomos brezat e rinj, të Tropojës pavarësisht mbiemrit që ata mbajnë.

Prandaj thirrja ime, si mesazh i një te dëmtuari rëndë pa asnjëarësye, por që e do me të vërtetë Tropojën është për kthjellim e qetësi, për më shumë, respekt e humanizem ndaj të ndjerëve e sidomos per t’i lënë të qetë brezat e rinjë të jetojnë jeten e tyre larg ngarkesave të së kaluares.

/DRONI.al/

/DRONI.al/