“Bashkimi me BE është shumë më tepër se një proces teknik. Kjo është një zgjedhje e bazuar në vlerat themelore, të cilat çdo vend duhet të përqafojë më aktivisht, nga politikat e tyre të jashtme dhe rajonale deri në atë që fëmijët të mësojnë në shkollë”, thotë strategjia e re, e marrë nga POLITICO përpara miratimit nga Komisioni të martën.
Strategjia është një udhërrëfyes, pasi Presidenti i Komisionit Jean-Claude Juncker, shtatorin e kaluar sinjalizoi një hapje të përtërirë ndaj zgjerimit të BE, në fjalimin e tij. Juncker dhe udhëheqësit e tjerë të BE kanë një interes të ri për Ballkanin Perëndimor, pjesërisht për shkak të shqetësimit rreth rritjes së ndikimit rus, kinez dhe turk në Rajon. Kriza e refugjatëve për vitin 2015, në të cilën qindra mijëra emigrantë hynë në Evropën Perëndimore përmes rrugëve të Ballkanit Perëndimor, gjithashtu tregoi rëndësinë e rajonit për stabilitetin e BE.
“Vendet e Ballkanit Perëndimor tani kanë një dritare historike të mundësisë për të lidhur në mënyrë të vendosur dhe pa ekuivoke të ardhmen e tyre në Bashkimin Evropian. Ata do të duhet të veprojnë me vendosmëri”, thotë strategjia, që do të publikohet nga shefja e politikës së jashtme të BE Federica Mogherini dhe Johannes Hahn, Komisioneri për Zgjerimin.
Bullgaria, vend që ka Presidencën e BE-së, e sheh me përparësi Ballkanin Perëndimor. Sofja do të presë një samit të liderëve të BE dhe Ballkanit Perëndimor në maj. Në një intervistë të fundit për POLITICO, ministrja e jashtme bullgare Ekaterina Zaharieva tha se takimet e tilla duhet të bëhen shumë më të shpeshta – duke vënë në dukje se samiti i fundit BE-Ballkani Perëndimor, në Selanik të Greqisë, u bë në vitin 2003. Strategjia thotë se të gjitha mosmarrëveshjet mes vendeve të Rajonit duhet të zgjidhen tani përpara se ato të mund të bashkohen me bllokun.
“BE nuk do të pranojë të importojë këto mosmarrëveshje dhe paqëndrueshmëritë që ato mund të sjellin. Zgjidhjet përfundimtare dhe detyruese duhet të gjenden dhe zbatohen para se të aderojë një vend në BE”, thotë dokumenti.
Komisioni gjithashtu shpreson se perspektiva e anëtarëve të rinj do të shtyjë vendet anëtare aktuale për të reformuar mënyrën se si ata veprojnë.
“BE-ja vetë duhet të sigurojë që ajo të jetë gati institucionalisht për të mirëpritur shtetet e reja anëtare sapo t’i plotësojnë kushtet e vendosura”, thotë teksti, duke lobuar për një përdorim më të madh të votimit me shumicë të cilësuar në Këshill – në vend që të marrë vendime unanime, të cilat u japin qeverive individuale veton.
“Qeveritë duhet të sigurojnë më shumë proceset gjithëpërfshirëse të reformave që përfshijnë të gjithë aktorët dhe shoqërinë në përgjithësi. Udhëheqësit në rajon nuk duhet të lënë asnjë dyshim në orientimin dhe angazhimin e tyre strategjik. Në fund të fundit ata duhet të marrin përgjegjësinë për ta bërë këtë mundësi historike një realitet”.
Si pjesë e shtytjes së re, Juncker do të vizitojë Ballkanin Perëndimor për një javë në fund të këtij muaji, duke filluar në Shkup më 25 shkurt, tha një diplomat i BE-së.